In de natuur zijn allerlei planten te vinden, die je kunt gebruiken in de keuken. 
Jam, siroop, soep, salades, wijn, kruidenboter, en nog veel meer,  is  met verschillende planten  te bereiden. Sommige zijn gewoon lekker, anderen gezond. In de oudheid werd de medicinale werking van planten veel meer gebruikt dan nu, nu we de farmaceutische industrie hebben. Belangstelling voor de oude kennis komt momenteel wel steeds meer terug.

 

veldzuringsoep   kruidenommelet 
veldzuringsoep                                                        kruidenomelet


 

Het madeliefje, een bloemetje dat iedereen kent.
Wat niet iedereen weet is dat dit bloemetjes  goed eetbaar is, zowel het blad, de knop als de bloem. Het bevat veel vit C, calcium en magnesium, dus is ook nog gezond. En wat is er leuker dan zo’n vrolijk bloemetje terug te vinden op je bord?
Het is te vinden in natuurlijke grasveldjes, hij kan nl niet goed tegen bestrijdingsmiddelen.

Biologische levensmiddelen en het milieu.

Biologische  levensmiddelen worden geteeld zonder gebruik van kunstmest of  bestrijdingsmiddelen. Dieren krijgen geen preventieve antibiotica. Levensmiddelen kunnen biologisch zijn, maar daarom nog niet automatisch ook milieubewuste levensmiddelen.

Milieubewust leven betekent dat we het milieu willen beschermen tegen allerlei negatieve invloeden, we geen milieuschade zoals vervuiling , uitputting of aantasting willen veroorzaken. Als levensmiddelen biologisch geteeld worden, maar vervolgens de halve wereld overgaan om ze daar te verkopen /nuttigen is dit niet milieubewust.

 

Wil je zelf aan het kokkerellen met ingrediënten uit de natuur?

Download dan deze infokaart met diverse recepten: de natuur in de keuken

De Gement, dat is kort gezegd voor Gemeentens Weiden.

Het woord zegt het al: grond voor gemeenschappelijk gebruik
Boeren uit de omgeving pachtten daar in het verleden hun stukjes grond. En dat is eigenlijk nog zo. Er staan een paar boerderijen in de Gement met eigen grond, maar een groot deel van de akkers wordt gepacht door boeren die niet in de buurt wonen. Deze boeren zetten vooral maïs, omdat dat een arbeidsextensief gewas is. Makkelijk in gebruik dus, maar slecht voor de biodiversiteit.


Veranderingen in de Gement
De Gemeente Vught en Natuurmonumenten zijn nu bezig de Gement te verduurzamen.
Pachten worden afgekocht na verlopen van de pachttermijn, en bedrijven aan de noordzijde worden verplaatst naar de zuidzijde van de Gement.

De HoWaBo (plan voor hoogwaterberging in de Gement) versnelt het uitvoeren van deze voornemens, bijvoorbeeld als een bedrijf die werkzaamheden in de weg staat. De gebieden die vrij komen worden ingezet voor hoogwaterberging en vergroting van de ecologische hoofdstructuur (EHS). Zo ontstaat er binnen afzienbare termijn een meer natuurlijke Gement met minder cultuurland.


Doel is meer natuur
Doel is om meer blauwgraslanden te verkrijgen door een voedselarm beheer. De bodem zal zich kunnen herstellen en er zullen insecten en planten terugkomen die door de monoculturen zijn verdwenen.


Natuur beleven

Kleine_zwaan in de gementHet cultuurland van de Gement is belangrijk voor wintergasten zoals Kleine zwaan, Wilde zwaan, Kolgans, Brandgans, Grauwe gans. Veel boeren zaaien een speciaal wintermengsel in waar ze van mogen eten. Daarnaast fourageren ze op de restanten van de maïsoogst.

Vogels in de Gement
In de winterperiode biedt de Gement mogelijkheden voor Kieviten, Goudplevieren, Grote zilverreigers en tal van andere steltlopers die nodig moeten opvetten. Blauwe kiekendieven overwinteren hier en allerlei ander trekvogelspul is te zien.
In de zomer is de Gement belangrijk voor weidevogels. De Grutto is doelsoort voor de Gemeente Vught, en er broeden o.a. ook Kieviten, Wulpen, Scholeksters, Veldleeuweriken, Rietgorzen, Roodborsttapuiten en Gele kwikstaarten. Voor de Veldleeuwerik is de Gement een waar bolwerk.

kievit in de gement
Zoogdieren in de Gement
Ook reeën, vossen, en hopelijk nog wat marterachtigen vinden hun biotoop in de Gement.

Kom luisteren en genieten!

Wandel er maar eens rond op een voorjaars- of vroege zomerdag: je hoort ze overal zingen.
Vanaf eind april hoor je er de Koekoek roepen en in de lucht hangt regelmatig een Buizerd of een Torenvalk.


Zelf maar gaan kijken!

 






 

 


grutto in de gement











Foto's

{sfx album='5731682292093330273' display='album'}


 

 

Zwerfafval is afval wat door mensen bewust of onbewust is achtergelaten op plaatsen waar het niet hoort

Realiseert u zich wel hoe lang weggegooide troep blijft bestaan?

klokhuis Appel klokhuis 14 dagen
krant Kartonnen beker, krant half jaar
banaan sinasappelschil Bananenschil, sinaasappelschil 1 jaar
peuk Peuk 2 jaar
petfles1  petfles2 Frisdrankflesje, fritesbakje, koffiebekertje 5 jaar in de zon,
10 jaar in de schaduw
kauwgom Kauwgom drukstrip 20-25 jaar
blikje Blikjes van staal 50 jaar, maar het aluminium deksel vergaat nooit 50 jaar tot nooit





De magie van recycling:
Waarom er zwerfafval van maken als het volgende ook kan?

27 plastic flessen = 1 fleece trui.

1900 stalen blikjes = 1 auto.

670 aluminium blikjes = 1 fiets.

Glas kan oneindig gerecycled worden.

Karton van verpakkingen kan minstens 12 keer gerecycled worden.

 

boetes

Doe je het niet voor het milieu doe het dan voor je portemonnee.
De boete voor het op straat achterlaten van blikjes en papiertjes is € 45 tot 15 jaar, € 90 vanaf 16 jaar!
In 2012 worden de boetes bovendien fors verhoogd. 

 

Bron: www.nederlandschoon.nl


Hoogwaterbergingsgebied
De Maij is het laagste stuk in de Gement en dient in de hoogwaterbergingsplannen van het Waterschap Aa en Maas als overlaat. Het water dat via de Dommel en de Aa naar 's-Hertogenbosch wordt aangevoerd, stroomt dan via de Maij naar het Drongelens Kanaal. 

De_Maij_1103_02

Natuur beleven


Kwelwater
De Maij is rijk aan kwel, wat nog terug te vinden is in kenmerkende planten, de zogenaamde ‘kwelindicatoren’, zoals Waterviolier, Dotterbloem, Waterdrieblad. Kwelwater kan wel meer dan 10.000 jaar oud zijn. Kwelwater in de sloten ziet vaak bruin; dat komt doordat er veel ijzer in zit. Je ziet dus de roestdeeltjes in het water. Kwelwater is heel zuiver, en bevat naast ijzer ook veel calcium. Het bevat nauwelijks tot geen stikstof, fosfaat, sulfaat en chloride. Doordat er steeds meer diep grondwater aan de bodem onttrokken wordt gaat de kwaliteit van het kwelwater helaas achteruit. Er komt steeds meer kwel naar boven dat veel korter in de bodem heeft gezeten. De kwaliteit is wisselend, en het bevat vaak veel stikstof, fosfaat, sulfaat en chloride, en is arm aan calcium. Daardoor dreigt de typische kwelvegetatie te verdwijnen. 

Kwelwater
Wil je weten hoe het komt dat hier zoveel kwelwater voorkomt, lees dan hier iets over de geologie van het gebied 

 

(Bron: ’s-Hertogenbosch zeldzaam Groen, Rob de Vrind)

Geschiedenis


Ook in vroeger tijden was de Maij nat. De naam Maij is afkomstig van made, dat laag, nat hooiland betekent. Made is afkomstig van meede, dat gemeenschappelijk maai- of hooiland betekent. In andere delen van Nederland ook wel maat, meet of miede genoemd. Op z’n Brabants zeggen we Maij.


madelief
De Maij: een leuke plek voor een MADEliefje... 

Hooi- en graslanden
Hooilanden zijn graslanden die gebruikt worden om hooi te oogsten. Het gaat meestal om graslanden die te vochtig zijn om te beweiden. Vooral in de tijden dat mensen voor hun vervoer en arbeidskracht op paarden waren aangewezen, was het belangrijk om over voldoende hooi te beschikken. Tractor en auto kwam, het paard verdween, ander vee werd vooral met kuilgras bijgevoerd en tegenwoordig met (snij)maïs.

In de laatste decennia is de Maij onder andere gebruikt om te begrazen. Om de Maij goed af te wateren, zijn er veel sloten gegraven. Die zijn vooral goed zichtbaar vanaf het fietspad op de hoger gelegen dijk.

Foto's


{sfx album='5731679276462657889' display='album'}


 


Natuurontwikkelingsgebied 
In de Rijskampen ligt een 12 hectare groot natuurgebiedje, genaamd de Honderd Morgen. 

Honderdmorgen-kl

Het is een stukje nieuwe natuur, grond wat in 2008 terug gegeven is aan de natuur, voorheen was het agrarisch  gebied.  Door de aanleg van de Randweg rondom Den Bosch / Vught, was er een aantasting van natuur en landschap en gemeenten zijn verplicht dit te compenseren. Deze compensatie gebeurde door de aanleg van dit natuurgebied, het aanleggen van faunatunnels en een ecologische verbindingszone bij het fort Isabella. Door deze maatregelen is er een Ecologische Hoofd Structuur(pdf) gerealiseerd tussen de Gement en het Bossche Broek

Natuur beleven


Beheer van het gebied 
Natuurmonumenten  is de beheerder van natuurgebied Honderd morgen. Het is een deelgebied van natuurgebied de Rijskampen. Men heeft er natte natuur gemaakt, voedselrijke grond is afgegraven, enkele poeltjes zijn er gegraven, een dijk met een recreatiebrug en wandelroute zijn aangelegd.  Deze dijk ligt op de plaats waar  in vroeger jaren een dijk heeft gelegen, die Deuteren met Vught verbond.  Het gebied is geschikt voor heikikker en  kamsalamander, en voor planten als kattenstaart, watermunt en waterviolier


Afwisselende natuur
In het gebied vind men meerdere biotopen met verschillende gradiënten.
Voedselarme graslanden rondom de  poelen, voedselrijker bij het dijkje, bosje, poelen enz.

Het grasland is onder te verdelen in de volgende typen

- Blauwgrasland

- Droog bloemrijk grasland

- Glanshavergrasland




foto_honderdmorgen_trekker_kl

Om dit in stand te houden is er door natuurmonumenten en beheerplan opgesteld.

1. bosje: terugzetten van bosranden en op termijn dunningen om meer structuur in het bos tot ontwikkeling te laten komen

2.poelen:periodiek schonen om dichtgroeien te voorkomen

3.sloten:periodiek schonen om dichtgroeien te voorkomen

4.grasland:Jaarlijks maaien en afvoeren, een gedeelde wordt geklepeld

(wilgen/berken) opschot wordt verwijderd

 

Bron: Brabants Dagblad, 15 november 2008

Bron: Beheerplan Natuurmonumenten

Geschiedenis


Iets over de naam "Honderd Morgen"
Een morgen (ook morgenlands genoemd) is een oud nederlands woord voor een bepaalde oppervlakte. Een morgen was een gebied zo groot als men in een ochtend om kon ploegen Het opvallende hiervan is dat de precieze afmetingen streekgebonden waren. Het varieerde van 0,85 hectare tot 0,98 hectare.
Het natuurgebied heet Honderdmorgen, maar is 11-12 hectare groot. De naam is dus afgeleid uit een groter gedeelde van de Gement. (Bron: wikipedia)

Over de naam "Rijskampen"
Vroeger was dit een kamp (eenvoudige bebouwing) waar men rijsthout oogst. Rijsthout bestaat meestal uit tenen van wilgenhout. Hier konden "matten" van gemaakt worden. die gebruikt werden bij het leggen van dammen. Maar ook vele andere gebruiksartikelen werden van tenenwilgen gemaakt.
Denk hierbij aan manden, flesmanden, fuiken om vis te vangen, eendenkorfen, stoelen


Bericht uit het Brabants Dagblad 4 mei 2011Kanonskogel_gement
DEN BOSCH - Medewerkers van waterschap Aa en Maas hebben in de Gement tussen Den Bosch en Vught een gietijzeren kanonskogel gevonden die mogelijk afgeschoten is tijdens het beleg van Den Bosch in 1629. De kogel is aangetroffen bij onderzoek naar de mogelijke aanwezigheid van explosieven uit de Tweede Wereldoorlog in de polder.

Het waterschap gaat na de zomer grond afgraven in de polder Honderd Morgen, om bijzondere vegetatie als blauwgrasland en pimpernelblauwtje te bevorderen.

De kanonskogel wordt 22 mei tentoongesteld tijdens de Grote Groene Deltadag. Waterschap Aa en Maas is één van de organisatoren van activiteiten in verschillende natuurgebieden in en rond Den Bosch.


Foto's


{sfx album='5733823491558731537' display='album'}



Drongelens_Kanaal_kl


Natuur beleven



Heb je zin in een lekker wandeling?
Langs het kanaal kan je wandelen van 's-Hertogenbosch naar Waalwijk of andersom. Na een terrasaje neem je de bus weer terug. 

Natuur beleven
Met name in de zomer kan je veel water en rietvogels tegenkomen.
Kijk gerust op onze flora en fauna pagina en neem een zoekkaart mee voor onderweg.

Veel plezier!
 


Geschiedenis



Het Afwateringskanaal van 's-Hertogenbosch naar Drongelen is tussen 1907 en 1911 gegraven, om ‘s-Hertogenbosch te ontlasten bij wateroverlast. Het kanaal begint in het zuiden van de stad, vlakbij het Wilhelminaplein. Het kanaal mondt bij de Bovelandsesluis uit in de Bergsche Maas. Het kanaal wordt in Den Bosch ook wel het Drongelens kanaal genoemd.
De aanwezigheid van water in het gebied zorgt voor nog meer diversiteit in (water-)planten en (water-) dieren. Welke dat zijn kan je lezen bij Flora en Fauna.

Terug in de tijd
Ten tijde van de laatste ijstijd is er onder invloed van de weersomstandigheden en de wind een dekzandrug  ontstaan die van Geertruidenberg tot Herpen voorbij Oss liep.

Deze dekzandrug verhinderde de waterafvoer van de rivieren de AA en de Dommel.  Het zich ophopende water brak op verschillende plaatsen door de zandrug heen waardoor het water naar de Maas kon weg stromen. Tevens verbrede het stromende water de doorbraakopeningen. Hierdoor bleven er van de dekzandrug slechts  her en der delen over. De op deze wijze ontstane  nog  resterende hogere delen in het vlakke landschap worden donken genoemd. Op een van de donken is de markt van ’s-Hertogenbosch gebouwd.

 

Doordat de landerijen rondom ’s-Hertogenbosch laag liggen verzamelde zich daar elke winter  het oppervlakte water van de rivieren de AA en de Dommel.  Tevens was er ondergronds aanvoer van water van veraf gelegen hoger gelegen gebieden.  Als dan ook de Maas te kampen had met een hoge waterstand was de  afwatering van het AA- en  Dommel water naar de Maas slecht of niet mogelijk . Dit had tot gevolg dat jaarlijks de landerijen rondom de stad overstroomden en soms zelfs de stad.  Zo was er in 1871 een grote overstroming .


Wateroverlast als verdediging 
Ondanks de jaarlijkse wateroverlast mocht de afwatering niet worden verbeterd omdat ‘s-Hertogenbosch vestingstad was en het water bijdroeg aan het militair onneembaar zijn van de stad. In 1874 werd een wet aangenomen waardoor de stad geen vestingstad meer was en ontstond de mogelijkheid om de afwatering te gaan verbeteren. Hiervoor werden plannen ontwikkeld. Maar de wateroverlast was niet meteen opgelost. Zo overstroomde de stad in de winter van 1879-1880.


Wateroverlast oplossen 
De aanleg van het Drongelens kanaal was onderdeel van de plannen om de waterafvoer rondom ’s-Hertogenbosch te verbeteren.  In de periode tussen 1907 en 1911 werd het kanaal gegraven. Het zand uit het kanaal werd gebruikt om de stadsgracht tussen de Pettelaar en bastion St Antony te dempen en om de dijken langs het Drongelens kanaal aan te leggen.


het_drongelens_kanaal-crop 
Drongelens kanaal anno 2011

 

Waterafvoeren
Het Drongelens kanaal verbind de Bossche Broek bij ’s-Hertogenbosch met de Bergsche Maas en is ongeveer 20 km (19,8 km) lang. Veelal is het verval (hoogte verschil) tussen het begin van het kanaal en de Bergsche Maas  1 tot 1,5 m en er kan er veel water worden afgevoerd.  In de zomer wordt , voor bevloeiing, water van uit het kanaal naar landbouwgronden rond Vlijmen en Drunen gevoerd.

Echter in de wintermaanden als het waterpeil van de Maas hoog staat stagneert de waterafvoer van de AA en de Dommel naar de Maas. Als dan ook het waterpeil van de Bergsche Maas is gestegen stagneert ook de waterafvoer door het Drongelens kanaal.  Met overstromingen als gevolg o.a. in 1910. In 1926 braken door hoogwater de Maasdijken met een grote watersnood tot gevolg.


drongelenskanaal-waterkaart-crop 

Loop van het Drongelens kanaal

 


Door aanvullende maatregelen zoals bouw van gemalen is de waterbeheersing rondom ’s-Hertogenbosch verder verbeterd. Maar door hoogwater in de Maas en een dijkdoorbraak van de Dommel komt het in 1995 tot overstromingen en ook in 1988 stond het waterpeil weer erg hoog.

 

Om het verkeer rondom  de zich uitbreidende stad ’s-Hertogenbosch in goede banen te kunnen leiden wordt er in  van 2007 tot en met 2011 gewerkt aan  een rondweg. Om bij de aanleg van de rondweg de aantasting van het  beschermde poldergebied de Gement zoveel mogelijk te beperken is, in de periode september 2009 en 2010, het Drongelens kanaal  over een lengte van 400 m. ca. 35 m. naar het westen  verlegt.  Omdat dit ten koste ging van beschermd gebied, werd  ter compensatie het natuurterrein de Honderd Morgen ingericht.

 

Aalscholver-dr-kanaal 

Aalscholver in het Drongelens kanaal

 

Huidige situatie
Momenteel is het Drongelens Kanaal in beheer bij het waterschap AA en Maas en  maakt onderdeel uit van een natuurstrook van de  ecologische verbindingszone. Het kanaal en de kanaaldijken herbergen een  uitgebreide  flora en fauna  en biedt  recreatiemogelijkheden voor fietsers, wandelaas en vissers.

 

Herman van Eijck.

Februari 2011

 

Bronnen

-          ’s-Hertogenbosch in beeld (internet)

-          De grote overstromingen in 1926 (internet)

-          Drongelens kanaal (internet)

-          100 jaar Drongelens kanaal (internet)

-          Drongelens kanaal houdt de stad droog (Brabants dagblad 17 febr. 2011)

-          Randweg ’s-Hertogenbosch – Vught (internet)

-          Verlegging kanaal megaklus bij aanleg randweg (internet)

Foto's


{sfx album='5731681029805148225' display='album'} 



Wandelen door de bossen? Dichtbij de stad
De verdediginswallen van fort Isabella zijn inmiddels verworden tot wandelpaden en de 'natte grachten' zijn verlandt en overwoekerd. Dat maakt het geheel een aantrekkelijk stukje natuur om eens een kijkje te nemen. In dit afwisselende gebied zijn veel planten en struiken te vinden. De grote bomen die er staan bieden onderdak aan veel dieren zoals de specht en eekhoorn. Met een beetje geluk kan je die tegenkomen!

Ontdek via de overige menupunten hier links wat je leuk vindt om te doen.

Natuur beleven



Wandelen door de bossen
De wallen zijn inmiddels verworden tot wandelpaden en de 'natte grachten' zijn verlandt en overwoekerd. Dat maakt het geheel een aantrekkelijk stukje natuur om eens een kijkje te nemen.

Rondwandeling
Op deze pagina staat een ommetje, een rondwandeling met uitleg door dit gebied. 


Google_Maps_luchtfoto

Geschiedenis

De geschiedenis van de Isabellakazerne en Isabella-bos
We gaan terug naar 1618. ‘s-Hertogenbosch was toen onderdeel van het Spaanse rijk. Voor de verdediging van de stad, werd op de plaats van het gehucht “Het Reut” Fort Isabella aangelegd. De hooggelegen zandrug die van Vught naar de stad loopt diende goed verdedigd te worden, want dit was de enige toegang tot de stad als de ommelanden weer eens onder water stonden. De toegangsweg naar de stad liep door het fort. 

1629
Bij de belegering van de stad in 1629 werd het fort twee maanden voor de val van de stad zelf veroverd. Bij latere belegeringen vervulde het fort geen belangrijke rol meer.

In de jaren 1701-1702 werd het fort vernieuwd waarbij vooral de buitenwerken vernieuwd werden. Nog in 1872 werd het fort voorzien van extra verdediging. Dit was nodig door de aanleg van de spoordijk Den Bosch – Boxtel. Ook de toegangsweg komt nu buiten het fort te liggen.

NL-militairenTijdens de Belgische Opstand in 1830 was Fort Isabella een steunpunt van het Nederlandse leger. Daarna verloor het aan belang en werd 1914 opgeheven als verdedigingswerk. De gebouwen werden gesloopt en de wallen deels afgegraven, alleen het poortgebouw uit 1713, beter bekend als De Puist, werd gespaard. In 1993 werd de kazerne afgestoten en in gebruik genomen als asiel zoekers centrum (AZC).



De omtrekken van het oude fort, dat als een vijfhoekige schans gebouwd is, zijn tot heden op luchtfoto’s en ook op de grond nog goed herkenbaar.


De naamgever
Isabella_van_spanjeIsabella Clara Eugenie van Aragon, ook bekend als Isabella van Spanje, werd geboren in 1566 in Segovia (Spanje) en was de dochter van de Spaanse koning Filips II.
Zij trouwde met Albrecht van Oostenrijk en kreeg vlak voor de dood van haar vader in 1598 de Zuidelijke Nederlanden als bruidsschat. Onder de Zuidelijke Nederlanden, die van uit Brussel bestuurd werden, vielen grofweg het huidige België en Luxemburg plus het huidige Noord-Brabant en delen van Limburg. 

In 1609 kon zij met de opstandelingen in de Noordelijke Nederlanden, de Republiek, een verdrag sluiten dat leidde tot het Twaalfjarig Bestand. Tijdens deze periode was er economische en culturele bloei in de Zuidelijke Nederlanden. Na afloop hiervan in 1621 en de dood van haar man in dat zelfde jaar, wilde zij terug naar Spanje en in een klooster treden. Dit werd haar niet toegestaan en zij bleef landvoogdes tot haar dood in Brussel in 1633.

De naamgeving van de kazerne, hoewel historisch verklaarbaar, is bijzonder. Feitelijk is de kazerne genoemd naar een vrouw die uit hoofde van haar functie oorlog voerde met ons land, streefde naar opheffing ervan en de terugkeer onder het gezag van de Spaanse troon!

Huidige toestand
Het fort zelf ligt op het grondgebied van de gemeente 's-Hertogenbosch. De zo kenmerkende grachten en versterkingen buiten het fort bevinden zich op Vughts grondgebied. Samen met de Vughterheide zijn ze eigendom van het ministerie van Defensie. 

Wandelen door de bossen
De wallen zijn inmiddels verworden tot wandelpaden en de 'natte grachten' zijn verlandt en overwoekerd. Dat maakt het geheel een aantrekkelijk stukje natuur om eens een kijkje te nemen.

 

Meer info:

http://nl.wikipedia.org/wiki/Isabellakazerne

http://nl.wikipedia.org/wiki/Fort_Isabella

http://nl.wikipedia.org/wiki/Fort_Sint-Anthonie

http://www.bossche-encyclopedie.nl/Overig/Forten/Fort%20Isabella.htm

http://www.bossche-encyclopedie.nl/overig/militaire%20geschiedenis/Kazernes%20%28Isabellakazerne%29.htm


Foto's


{sfx album='5733822449148415569' display='album'}

koffie en thee drinken


Koffie-& Theecafé ’t Stroopsoldaatje is gevestigd op Fort Isabella. Dit is de oud kazerne op het terrein van Fort Isabella, waar de historische panden nog steeds gebruikt worden voor woon- en bedrijvigheid. Er hangt een ongedwongen sfeer, met veel creativiteit heerst. Studenten, ondernemers, kunstenaars en voorbijgangers ontmoeten elkaar hier.

’t Stroopsoldaatje is een leuk adresje voor een lekkere koffie!
Een heerlijke cappuccino met de klassieke New York Cheesecake of verse muntthee met een vers gebakken appeltaartje. 

Openingstijden:
Maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag van 9:00 tot 16:00
en altijd de eerste zondag van de maand.

website: http://www.stroopsoldaatje.nl/
 

Ga mee wandelen met het IVN De doelstelling van het IVN is bij te dragen aan een duurzamere samenleving door mensen te betrekken bij natuur, milieu en landschap. 
Een manier om dat te doen is mensen de natuur om ons heen te laten ervaren en beleven door middel van rondleiden in een natuurgebied. Hiervoor zijn de IVN natuurgidsen speciaaal opgeleid.

Voor natuurgisden die meer willen weten over dit natuurgebied "Tussen Isabella en Gement" bieden wij hier wat handvaten en linken naar verdieping en praktisch bruikbaar excursie materiaal.

Inventarisatie
Complete inventarisatielijst van vogels, planten, insecten, paddenstoelen enz gedurende 2011.

Zoekkaarten
Zoekkaarten met uitleg vind je hier.

Algemene gebiedsinformatie
Geschiedenis en uitleg over het gebied staan hier.

Routekaartje
Hier tref je een overzichtkaartje met routesuggestie aan.

Ecologische hoofdstructuur en Natura 2000 in de Gement
Hier tref je een document met kaartjes aan over de Ecologische hoofdstructuur en Nature 2000 in de Gement

Gement en Honderdmorgen als onderdeel van HoWaBO
HoWaBo staat voor Hoog Wateraanpak Den Bosch. Stukken land zijn afgegraven en kades worden aangelgd. Lees hier alle informatie over HoWaBO op de site van het Waterschap Aa en Maas.
Of bekijk hier het filmpje..

Wandeling op aanvraag
Wilt u met een eigen gezelschap met een IVN-gids op pad in een gebied naar eigen keuze in/rond de gemeente 's-Hertogenbosch (bijvoorbeeld tijdens verenigings-, bedrijven- of familieuitjes), dan kan dat! 
Voor de begeleiding van deze wandelingen vragen wij een kleine vergoeding. Het aantal deelnemers per gids is maximaal 15. Houd u er rekening mee dat we een groep vrijwlligers zijn en niet kunnen garanderen of de aanvraag altijd door kan gaan. Neem daarom tijdig, uiterlijk 4 weken van te voren, contact op met de coördinator van deze werkgroep:  E-mail: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
Meer informatie hierover op de pagina natuurgidsen.


Groene Delta rond 's-hertogenbosch
De Gement, de May, het Isabellabos en de Rijskampen maken deel uit van de Groene Delta rond 's-Hertogenbosch.
Groene_delta
 

  

Kom met ons mee en speur met onze speciale zoekkaarten naar de meest voorkomende Vogels, bomen, planten, insecten of paddenstoelen.    

Vogels

blauwborstHet hele jaar door zijn er volop vogels waar te nemen in dit gebied.
Wil je weten welke vogel je ziet of hoort?
Download en print een vogelkaart om mee te nemen. 

Zoekkaart vogels in het bos
Zoekkaart vogels in de ruigte
Zoekkaart vogels in het weiland
Zoekkaart watervogels












Bomen


Bomen zijn machtige wezens. Belangrijke schakels in alle kringlopen. eik
Download deze zoekkaart als je wat wilt leren over de meest voorkomende bomen in dit gebiedje.  

Zoekkaart met de meest voorkomende bomen en struiken























Planten



Maakt u een leuke wandeling in het gebiedje, maar wilt u wel eens weten wat je tegenkomt aan planten? grote_ratelaar
Download dan hier een van de zoekkaarten en ondek welke interessante planten u kunt zien.

Algemeen voorkomende planten
Zoekkaart planten in het Isabellabos
Zoekkaart planten langs het Drongelens kanaal aan de kant van het Isabellabos
Zoekkaart planten langs het Drongelens kanaal
Zoekkaart planten in de Rijskampen 


Minder algemeen voorkomende planten
Zoekkaart planten langs het Drongelens kanaal aan de kant van het Isabellabos
Zoekkaart planten langs het Drongelens kanaal 
Zoekkaart planten in de Rijskampen








Insecten



Insecten zijn de grootste groep dieren binnen het dierenrijk, kleine-vuurvlinder
ongeveer 75 % van alle soorten is een insect.
Ze zijn een belangrijke schakel in het geheel, ze dienen als voedsel voor vele andere soorten / bestuiven planten enz. 


Insecten hebben 6 poten, spinnen hebben 8 poten
Een gezamenlijk kenmerk is dat ze 6 poten  hebben en (over het algemeen) kunnen vliegen, ten minste de volwassen insecten. Ze  hebben allemaal een levenscyclus waarbij er een gedaantewisseling plaats heeft. Een belangrijk kenmerk van het larve stadium is dat de vleugels ontbreken. Sommige larve lijken al op hun ouders (bv libellen/ nimfen) anderen helemaal niet (bv vlinders/ rupsen)

Het gehele jaar door kun je insecten tegen komen.
Bepaalde soorten hebben juist de voorkeur voor het winterseizoen (bv wintervlinder,wintervlo), maar over het algemeen zijn het warmte-minnende dieren en zijn ze van voorjaar t/m najaar aanwezig.  Tijdens de winter kruipen ze weg of zijn  als eitje /pop  moeilijk te vinden.


Enkele waarnemingen in 2011

Vlinders:

bont zandoogje, dagpauwoog, eikenpage, groene eikenbladroller, icarusblauwtjes, klein koolwitje, klein geaderd witjekleine vuurvlinder, oranje tipje, stippelmotten

Kevers:

bastard zandloopkevergroen zuringhaantje, rozenkever, schrijvertje, snuitkevers, soldaatjes, veelkleurig aziatisch lieveheersbeestje, zevenstippelig lieveheerstbeestje,

Libellen:

Breedscheenjuffer, heidelibel, houtpantserjuffer, keizerlibel, lantaarntje platbuik

Vliegen, muggen:

Gewone pendelvlieg,koollangpootmug, maartse vlieg, pijama zweefvlieg, zandroofvlieg

Sprinkhanen

grote groene sabelsprinkhaan, sikkelsprinkhaan, struikspinkhaan

Cicaden

bloedcicade, groene cicade

Wantsen

bootsmannetje, boswants,  pijamawants, groene stinkwants, staafwants, vuurwants

Overige insecten

gaasvlieg, graafbijen, graafwespen, oorworm, schorpioenvlieg, steenhommel.

 

Zelf ontdekken wat er te zien is?
Download een van die handige hulpjes hieronder....

Klik hier voor de informatiekaart over insecten in het Isabellabos.
Klik hier voor de zoekkaart over insecten in het Isabellabos.

Klik hier voor de informatiekaart over insecten in de Rijskampen.
Klik hier voor de zoekkaart over insecten in de Rijskampen.


Paddenstoelen


parasolzwam
Bijna het hele jaar kan je paddenstoelen vinden. Maar welke?
Gebruik de zoekkaarten met leuke weetjes.

Zoekkaart meest voorkomende paddenstoelen in weide en ruigtegebieden
Zoekkaart meest voorkomende paddenstoelen in het bos









Gallen


gal

Gallen zijn celwoekeringen (galweefsel) van een plant, ontstaan omdat de plant in aanraking komt met een ander (galveroorzakend) organisme. Dit organisme geeft een stof af waardoor de plant galweefsel gaat maken. Het vreemde organisme gebruikt de gal als voeding en / of bescherming.  Gallen  worden veroorzaakt door galmuggen en galwespen, maar ook door andere insecten, mijten en  schimmels.
De galvorming kan duidelijk zichtbaar zijn, maar ook zo klein zijn dat het alleen via de microscoop te zien is. De plant die de gal vormt noemt men de gastheer


Soorten gallen en gastheer 

Gallen zoals het galappeltje, ananasgal, en knikkergal zijn de meer bekende gallen , maar er zijn veel meer soorten. Iedere gal heeft zijn eigen gastheer, komt dus maar op 1  plant / boom voor.  Op deze plant hebben ze dan vaak ook nog een speciale plaats. 
Ze komen voor op het blad, de stam , de vrucht, de bloem enz.  Een plant kan wel de gastheer zijn van meerdere verschillende gallen


Enkele galwaarnemingen in ons gebiedje 2011galappel

Galmuggen: gewone boerenwormkruidgal hazelaargalmug, paardenbloemvlekgalmug

Galwespen: ananasgal, bramentakgal, colagal, eikenwondgal, galappel, knikkergal, knoppergal

Galmakende vliegen: sigaargalvlieg, distelgal

Galmijten: esdoornknobbelmijt, rietloopmijt

Galmakende bladluisen : duizendknoopluis

Galmakende vlooien: russenbladvlo

Schimmels/roesten: akkerdistelroest, brandnetelroest, gewone bramenroest


Ben je nieuwsgierig geworden of je zelf ook gallen kunt vinden?

Hier is wat handige informatie voor je op een rij gezet:
Informatieblad over gallen

Zoekkaart: gallen op bomen




Dierensporen


reeen-sporenHier tref je informatie aan over welke dierensporen je in dit gebied kunt aantreffen.
Voor sommige moet je goed kijken, andere kan je zomar tegenkomen.
Verassend en spannend! Gebruik de onderstaande zoekkaarten om je te helpen bij jouw speurtocht.....
veel plezier

Zoekkaart met allerlei voorkomende diersporen

Zoekkaart met drollen, keutels en poep
Zoekkaart lege omhulsels




Lekker buiten wandelen in je eigen omgeving, dicht bij de stad.
Verrassend........Wat kan je allemaal doen?  Wat kan je er allemaal zien?
Klik op de kopjes om te ontdekken.

Natuurwandeling


Een Ommetje maken
Vroeger waren er tal van ommetjes, korte wandelingen langs velden en akkers.  De laatste jaren is er meer aandacht gekomen voor mooie wandeltochten in de eigen omgeving. 

Het IVN helpt hierbij en verstaat onder een ommetje het volgende:
- De tijdsduur van de rondwandeling bedraagt half tot één uur;

- Het ommetje gaat zoveel mogelijk over onverhard pad;
- De ommetjes hebben een cultuurhistorische, landschappelijke én natuurlijke waarde;
- De actieradius is ongeveer 3 à 4 kilometer (uit en thuis);
- Het ommetje vindt bij voorkeur plaats in de directe leefomgeving en schept als zodanig ook de verbinding met deze omgeving;
- Ommetjes kunnen worden gemaakt op nagenoeg ieder uur van de dag.

Ommetje door Natuurgebied bij Isabella - Gement
Download de wandelbeschrijving van dit 6 km ommetje (pdf)

Andere ommetjes binnen de regio 's-Hertogenbosch (klik op de naam):

Ommetje 1 Landgoed de Pettelaar
Ommetje 2 Bossche Broek
Ommetje 3 Vughtse Heide
Ommetje 4 Landgoed Seldensate


Drongelenskanaal_22_maart_kl

Natuur met kinderen


Deze pagina beschrijft twee activiteiten voor ouders en kinderen  (8-10 jaar)eikengal

1. kinderactiviteit rond biodiversiteit

Tip: Lees deze informatie en de beschrijvingenkaart (pdf download) goed door voor je aan de activiteit begint.

Meenemen: Loepje, beschrijvingskaart, zoekkaart

 

In dit gebied zijn veel verschillende planten, dieren, insecten enz. aanwezig. Al deze soorten bij elkaar noemt men de biodiversiteit van een gebied. Om een indruk van de biodiversiteit te krijgen , kun je samen kijken hoeveel verschillende organismen er binnen een klein gebied aanwezig zijn.

Een goed voorbeeld hiervoor is om in het voorjaar / zomer te kijken naar wat je allemaal op en rond een boom kunt vinden.  De inheemse eik is hier erg geschikt voor.


Je vindt er vormen waar je mogelijk nog nooit naar hebt gekeken.

Insecten
Sommige insecten maken een huisje van het blad waar ze zich in verbergen door het blad op allerlei manieren op te rollen/vouwen. Een andere levenswijze bij insecten is galvorming.  De plant maakt galweefsel aan, wat bewoond wordt door een insectenlarve. Het insect heeft bescherming maar ook meteen voedsel binnen in deze gal.

Aangevreten bladeren, veroorzaakt door rupsen -larven - kevers.  Ieder insect heeft zijn eigen manier om van het blad te eten. Je hebt er die het binnenste van het blad opeten (mijnen), maar ook die een  hele hoek uit het blad eten.

Misschien heb je er nooit bij stil gestaan dat de manier van eten eigen is aan de soort. Veel insecten zijn ook nog kieskeurig in hun menu, ze eten  maar van  een soort plant (waardplant). Dus door te kijken op welke plant, welke vraatsporen voorkomen kan men zien welk insect er geweest is.

Het is  mogelijk om op deze manier de aanwezige insecten op naam te brengen, maar vaak is dit specialistenwerk. Zonder de namen van deze dieren te weten, zijn er toch vele verschillende soorten te ontdekken.

mossen, kortmossen, schimmels/ paddenstoelen vind je op stam en takken

Vogels vinden er hun nest of zoeken er naar voedsel,  zo ook muizen, de eekhoorn enz.
Bodemdiertjes: Onder het dode hout zitten pissebedden, duizendpoten en andere kleine diertjes

 

Opdracht voor het kind:

Zoek 3 verschillende vormen, als dit lukt ben je al een hele grote natuurkenner
Vind je er 5 dan mag je jezelf een professor noemen

 

 

Opdracht voor de ouder:
Om je op weg te helpen zijn onderstaande bijlagen handig om uit te printen

Beschrijving van de biodiversiteit op bomen (pdf)

Zoekkaart biodiversiteit op bomen (pdf)


2. Spellen voor ouders en kinderen met natuur en natuur ontdekken
Deze pdf bevat een heel aantal leuke spellen die je samen met jouw kind of kleinkind in de natuur kunt doen.

Veel plezier samen !


Kleurplaten voor kinderen



Kleurplaat lieveheersbeestje voor kind:270px-5-stip_LHB

Kijk op de zoekkaart naar de verschillende Lieveheersbeestjes. 
Zoek het lieveheersbeestje van de kleurplaat. Als dit lukt ben je al een hele grote natuurkenner. Kleur daarna de kleurplaat mooi in.


Ouder: 

Print zoekkaart en kleurplaat uit

Kleurplaat lieveheersbeestje

Zoekkaart lieveheersbeestjes


Nog meer kleurplaten met een natuurverhaaltje:
Kleurplaat Kabouter
Kleurplaat Vlinder
Kleurplaat Vogel





Zelf natuur beleven


de-natuur-inOp deze pagina vind je allerlei informatie over de planten en dieren zoals je die zelf tegen kunt komen.We bieden informatiekaarten en zoekkaarten waarmee je naar eigen behoefte zelf aan de slag kunt.

En nu de wandelschoenen aan en KOM OP! 




koffie- & theecafé



Koffie-& Theecafé ’t Stroopsoldaatje is gevestigd op Fort Isabella. Dit is de oud kazerne op het terrein van Fort Isabella, waar de historische panden nog steeds gebruikt worden voor woon- en bedrijvigheid. Er hangt een ongedwongen sfeer, met veel creativiteit heerst. Studenten, ondernemers, kunstenaars en voorbijgangers ontmoeten elkaar hier.

’t Stroopsoldaatje is een leuk adresje voor een lekkere koffie! 
Een heerlijke cappuccino met de klassieke New York Cheesecake of verse muntthee met een vers gebakken appeltaartje. 

Openingstijden:
Maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag van 9:00 tot 16:00
en altijd de eerste zondag van de maand.

website: http://www.stroopsoldaatje.nl/



Wat is/doet het IVN?

IVN 's-Hertogenbosch
IVN 's-Hertogenbosch is een vereniging met als doel natuur- en milieu-educatie.

Actieve vrijwilligers
IVN 's-Hertogenbosch bestaat uit actieve vrijwilligers. Onze vereniging kent zowel volwassen leden als jeugdleden.

Wat staan we voor?
Wij willen iedereen stimuleren de natuur te ontdekken rond de thema's beleving en educatie.

 

button lid worden button lid worden
button lid worden button lid worden button natuurbeleving voor bijzondere groepen

Facebook logo 150   facebookbutton

 

   

Contact met IVN 's-Hertogenbosch e.o.