Informatie en artikelen over het verzamelgebied De Hooge Heide.

 

Hooge Heide is een natuurgebied nabij Berlicum en Rosmalen. Het staat centraal in een schitterend nieuw boek, geschreven door twee actieve leden van onze vereniging. Wethouder Geert Snijders nam op 4 december 2013 het eerste exemplaar in ontvangst. 

131204 Hooge-Heide-auteurs-wethouder-1

Auteurs van Hooge Heide: verrassingen in het stuifzand zijn natuurliefhebbers Henk Vennix (fotografie, rechts) en Rien van Eck (tekst, links). De gemeente ‘s-Hertogenbosch steunt dit initiatief.

Het boek is in de boekhandel verkrijgbaar.

 

 

IMG_0591-Mariaburgbos_sOp zondag 26 augustus 2012 organiseerde IVN / Vogel- en Natuurwacht ’s-Hertogenbosch e.o. een natuurwandeling in Mariaburgbos in Rosmalen. Centraal stond het onderwerp ‘Natuurherstel’. Het natuurgebied Mariaburgbos is een onderdeel van de Hooge Heide, een kleinschalig agrarisch landschap met houtwallen, bosjes en oude boerderijen, tussen Rosmalen, Nuland en Berlicum.

 

DSC_16771_KloosterHet Mariaburgbos, vernoemd naar het voormalige klooster Mariaburg aan de Graafseweg (A59: Den Bosch-Nijmegen), is volop in ontwikkeling. In de winter 2010-2011 zijn er door de gemeente ’s-Hertogenbosch diverse natuurherstelwerkzaamheden uitgevoerd zoals het uitdunnen van het bos ten behoeve van de kruidachtige onderbegroeiing, het open kappen van bosranden en maken van open plekken in het bos, die hierdoor kunnen opwarmen door de zon. Zo kunnen vlinders en andere Bloeiende_akkerrand_2insecten hier beter gedijen. Op de opengemaakte plekken kunnen weer, zoals vroeger, heideveldjes ontstaan. De gerooide stronken van de gekapte bomen zijn in rillen op elkaar gestapeld en vormen zo schuil-en huisvestingmogelijkehden voor diverse soorten dieren.

In het bos liggen oude akkers, die ontstaan zijn door het ontginnen van ‘woeste grond’ (zo werd dat in het begin van de vorige eeuw genoemd). Die akkers zijn vaak omringd door de karakteristieke eikenhakhoutwallen. De randen van de natuurakkers zijn ten behoeve van de insecten ingezaaid met kenmerkende bloemen als korenbloem, klaproos en kamille. Op een van die akkers, wordt biologisch graan geteeld. Een klein deel hiervan wordt niet geoogst; daarvan maken in de winter vogels en kleine zoogdieren dankbaar gebruik. In het bos zijn bijna 40 soorten vogels geteld. In de lanen met oude bomen, met holtes en spleten, wonen maar liefst 6 soorten vleermuizen: watervleermuis, franjestaart, rossen vleermuis, laatvlieger, dwergvleermuis en de grootoorvleermuis.

 

IMG_0587_2

 


De Hooge Heide en het IVNKaart_Hooge_Heide_m.

Tijd om ervaringen met elkaar te delen!

Kom 16 november ook genieten van de mooie presentaties en denk mee over de toekomst van dit gebied!

Afgelopen jaar is er o.l.v. de gemeente 's-Hertogenbosch een natuurvisie ontwikkeld voor de Hooge Heide. O.a. het IVN 's-Hertogenbosch was hierbij betrokken. Ook is er in het verleden door enkele leden de Hooge Heide geinventariseerd op planten, libellen en paddenstoelen. Verder wordt er in deelgebieden landschapsbeheer uitgevoerd door leden.

Kortom, we zijn als IVN actief in dit gebied. Tijd om alle ervaringen met elkaar te delen.

Neem al je leuke boeken, kaarten, foto's, bijzondere waarnemingen en verhalen mee over dit gebied.

Duinse_Hoef_s

Programma van deze avond:

  • Hoe is het begonnen op de Hooge Heide
  • Wat zijn de curieuze planten, korstmossen & mossen
  • Belangrijke paddenstoelen
  • Interessantste libellen, vlinders, amfibieën, e.a.
  • Kansen en bedreigingen
  • Interactieve koffiepauze
  • Natuurvisie IVN Den Bosch
  • Door gemeente opgestelde Natuur en Recreatie (N&R) project + stappen/actieplan
  • Evaluatie van de avond en afsluiting.

De volgende personen leveren een bijdrage aan deze avond:

Margreet ter Horst, Tineke Cramer, Yvonne Dijkman, Jan Maassen en Cor Haest.

door Bram de Vrind

Brabants Dagblad, donderdag 17 april 2008

DEN BOSCH - Als de herfst eind dit jaar de bomen in de Hooge Heide weer heeft verkleurd, kunnen wandelaars uit Rosmalen via een nieuw wandelpad volledig door de bossen naar Nuland lopen.

De gemeente heeft van een projectontwikkelaar ongeveer zeventien hectare natuurgebied achter het klooster aan de Graafsebaan 'gekregen'. De gemeente gaat het gebied openstellen en de paden opknappen. Daarnaast komt er parkeergelegenheid bij het gebied.

De openstelling markeert een nieuw hoofdstuk in de ruilhandel die de gemeente toepast om een deel van natuurgebied de Hooge Heide - gelegen tussen Rosmalen, het spoor, de A59 en Nuland - in handen te krijgen. De deal: de gemeente vraagt projectontwikkelaars hun grond te ruilen voor de mogelijkheid om te bouwen.

De eigenaar van Mariaburg mag het klooster een andere bestemming geven en uitbreiden. Daarnaast mag hij elders op het terrein bouwen. De tijdelijke opvang voor asielzoekers wordt na de uitvoering van het zogeheten 'generaal pardon' afgebroken, aldus wethouder Geert Snijders. Hij aast nog op deals met andere grondbezitters, zoals de nertsenfokker aan de Oude Baan-Oost in Rosmalen. "We zijn in gesprek om hem er weg te krijgen. In ruil daarvoor willen we woningbouw mogelijk maken", zegt Snijders.

Opmerkelijk genoeg heeft de gemeente nog geen ruil aangeboden aan de eigenaar van het grootste landgoed in het gebied, het zestig hectare tellende Sparrenburgbos. Gesprekken met de projectontwikkelaar leverden in een eerder stadium niets op, aldus Snijders. "Maar met dit nieuwe middel is het logisch om snel weer te gaan praten", aldus Snijders. Het gebied is wel toegankelijk voor recreanten. De gemeente verwacht medio volgend jaar boeren in de Hooge Heide een subsidie aan te kunnen bieden, zodat zij houtwallen aan kunnen leggen om hun landerijen in Brabantse luister te herstellen.

 

DSC 17020 Pad over heide

'De Hooge Heide' is een verzamelnaam voor het groene gebied dat tussen Rosmalen, Nuland en Sint-Michielsgestel ligt.

De gebieden van de Hooge Heide liggen ten zuiden en ten oosten van Rosmalen en worden doorsneden door de A59 en de spoorlijn 's-Hertogenbosch-Nijmegen.

Ten zuiden van de snelweg liggen de Coudewater, de Wamberg, de Loofaert, Eikenburgbos, Vinkelsebos, de Hooghei en Engelenstede. Ook de 'Stapstenen Groote wetering' liggen in dit gebied.Tussen de A59 en de spoorlijn gaat het om de Rosmalense Zandverstuiving, Sparrenburgbos, Mariaoord, Mariaburgbos, de Binckhorst, het Waterwingebied 'Brabant Water', St. Jozefoord en de Nulandse Heide. Ten noorden van de spoorlijn liggen het Sprokkelbosch en het Karregat. Op deze website worden de meeste van deze gebieden afzonderlijk gepresenteerd.

 

Wandelen

Wandeling Hooge heide, 11 km met routebeschrijving en routekaartje: zie onze wandelpagina.

Wandelroutes van gemeente 's-Hertogenbosch: 3,6 - 4,4 - 6,4 km, zie onze wandelpagina onder "Wandelingen van andere organisaties". 

Stuifzand

Hoewel de Hooge Heide uit uiterlijk heel verschillende gebieden bestaat, vinden ze hun gemeenschappelijke geschiedenis in het stuifzand. Aan het einde van de laatste ijstijd, zo'n 10.000 jaar geleden, was het land nauwelijks begroeid. De wind had vrij spel en verplaatste voortdurend fijn zand, waardoor lagen 'dekzand' onstonden. 

Hoofdgebouw sDe geschiedenis van de Hooge Heide is vooral de geschiedenis van de strijd tegen het stuifzand. Pas in de loop van eeuwen werd het zand beteugeld en het land ontgonnen. Er ontstonden landgoederen rondom kastelen en kloosters, waarvan de Wamberg en Coudewater mooie voorbeelden zijn. Daarbij hoorden vaak pachtboerderijen, waarvan er nog een aantal terug te vinden zijn.

 

Zwarte specht sFauna en flora

Door de grote afwisseling van landschappen in het gebied zijn er ook veel soorten dieren en planten te vinden. Zo leven er bijvoorbeeld in de bossen van St. Jozefoord zwarte spechten, op Coudewater bosuilen, op de Binckhorst rugstreeppadden, in het Karregat veel soorten libellen en rond de Wamberg vleermuizen en dassen.

Op de landgoederen werden in het verleden exotische bomen aangeplant, zoals op Coudewater suikeresdoorns en watercypressen en op de Wamberg een tulpenboom. In parkbossen als op de landgoederen zijn deze exoten een sieraad, in andere gebieden is het beheer meer gericht op de terugkeer van inheemse  soorten. In het Mariaburgbos wordt bijvoorbeeld de Amerikaanse vogelkers geweerd en de monotone beplanting met naaldbomen wordt hier en daar gekapt ten gunste van zomereiken en berken.

 

Ruiters en fietsers sOntdek de Hooge Heide

Het gebied leent zich bij uitstek voor het maken van wandelingen en fietstochten. In de verschillende gebieden van de Hooge Heide zijn routes uitgezet. IVN/VNW 's-Hertogenbosch e.o. organiseert er regelmatig wandelingen onder leiding van natuurgidsen. De gemeente 's-Hertogenbosch verzorgt informatie o.a. via borden en via de website http://dehoogeheide.nl/.

 

Literatuur: R. van Eck en H. Vennix Hooge Heide, verrassingen in het stuifzand  (Celadon, 2013)

Doorklikken voor meer informatie over deelgebieden van de Hooge Heide:

Binckhorst

Coudewater

Eikenburg/Vinkelsebos

Engelenstede

Groote Wetering (stapstenen)

Karregat/Nulandse Heide

Mariaburgbos

Rosmalense Zandverstuiving en Mariaoord

Wamberg

Kaart Hooge Heide

Stuifzand_sOp 10 januari 2009 heeft de Plantenwerkgroep haar onderzoek op de Hooge Heide afgesloten met een wandeling. Aan het einde van de wandeling heeft Jan Maassen van de plantenwerkrgoep het rapport overghandigd aan Tjeerd van Tol (ecoloog van de gemeente 's-Hertogenbosch). De Hooge Heide ligt ten Oosten van Rosmalen.

Dit gebied kenmerkt zich door bossen, open terreinen met heide en zandverstuivingen. De open terreintjes zijn heel belangrijk voor de natuur omdat daar veel gradiënten op korte afstand voorkomen.

Wat is/doet het IVN?

IVN 's-Hertogenbosch
IVN 's-Hertogenbosch is een vereniging met als doel natuur- en milieu-educatie.

Actieve vrijwilligers
IVN 's-Hertogenbosch bestaat uit actieve vrijwilligers. Onze vereniging kent zowel volwassen leden als jeugdleden.

Wat staan we voor?
Wij willen iedereen stimuleren de natuur te ontdekken rond de thema's beleving en educatie.

 

button lid worden button lid worden
button lid worden button lid worden button natuurbeleving voor bijzondere groepen

Facebook logo 150   facebookbutton

 

   

Contact met IVN 's-Hertogenbosch e.o.