In de wind kan het een stuk kouder aanvoelen dan uit de wind. Dit verschijnsel staat ook wel bekend als ‘windchill’. Hoe kouder het is en hoe harder het waait, des te kouder voelt het aan.
We kunnen het warmteverlies uitdrukken in een gevoelswaarde van de temperatuur, gevoelstemperatuur genoemd. Het verschil tussen de gemeten luchttemperatuur en de gevoelstemperatuur is een maat voor extra warmteverlies.
Hiervoor bestaan verschillende berekeningsmethoden. Het KNMI maakt gebruik van een recent in Canada ontwikkelde formule, die inmiddels ook in de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en IJsland wordt gehanteerd. Deze wetenschappelijk onderbouwde methode (Joint Action Group on Weather Indices) is gebaseerd op het warmtetransport van het lichaam naar de huid.
Deze 'JAG/TI' index staat dichter bij de menselijke ervaring van warmteverlies dan andere methodes. Verschillende instellingen in ons land, die te maken hebben met gezondheidsadviezen en weerbedrijven die de media voorzien van weerberichten, zijn in overleg met het KNMI overgegaan op de tabel voor de gevoelstemperatuur die hierbij hoort.
De vermelde gevoelstemperatuur geldt voor een gezond, volwassen en wandelend persoon van gemiddelde lengte. De gevoelstemperatuur wordt berekend uit een combinatie van de luchttemperatuur en de gemiddelde windsnelheid. De zon speelt geen rol in de berekeningsmethode maar bij zonnig weer voelt het minder koud aan dan de berekende gevoelstemperatuur doet vermoeden. Ook wanneer je met de wind in de rug wandelt, zal het minder koud aanvoelen.
Bij een gevoelstemperatuur onder -10 graden kunnen na enkele uren verschijnselen van onderkoeling optreden. Gevoelstemperaturen onder de -15 graden kunnen na een uur koudeletsel opleveren en onder de -20 graden is na een half uur ook bij goed afdichtende winterkleding al een kleine kans op bevriezingsverschijnselen.
W I N D T E M P E R A T U U R / G E V O E L S T E M P E R A T U U R |
|||||||||||
W I N D |
T E M P E R A T U U R |
||||||||||
KM/U |
M/S |
Bft |
10 |
5 |
0 |
-5 |
-10 |
-15 |
-20 |
-25 |
-30 |
5 |
1.4 |
1 |
10 |
4 |
-2 |
-7 |
-13 |
-19 |
-24 |
-30 |
-36 |
10 |
2.8 |
2 |
9 |
3 |
-3 |
-9 |
-15 |
-21 |
-27 |
-33 |
-39 |
15 |
4.2 |
3 |
8 |
2 |
-4 |
-11 |
-17 |
-23 |
-29 |
-35 |
-41 |
20 |
5.6 |
4 |
7 |
1 |
-5 |
-12 |
-18 |
-24 |
-31 |
-37 |
-43 |
25 |
7.0 |
4 |
7 |
0 |
-6 |
-12 |
-19 |
-25 |
-32 |
-38 |
-45 |
30 |
8.3 |
5 |
7 |
0 |
-6 |
-13 |
-20 |
-26 |
-33 |
-39 |
-46 |
35 |
9.7 |
5 |
6 |
0 |
-7 |
-14 |
-20 |
-27 |
-33 |
-40 |
-47 |
40 |
11.1 |
6 |
6 |
-1 |
-7 |
-14 |
-21 |
-27 |
-34 |
-41 |
-47 |
45 |
12.5 |
6 |
6 |
-1 |
-8 |
-15 |
-21 |
-28 |
-35 |
-42 |
-48 |
50 |
13.9 |
7 |
5 |
-1 |
-8 |
-15 |
-22 |
-29 |
-35 |
-42 |
-49 |
55 |
15.3 |
7 |
5 |
-2 |
-8 |
-15 |
-22 |
-29 |
-36 |
-43 |
-50 |
60 |
16.7 |
7 |
5 |
-2 |
-9 |
-16 |
-23 |
-30 |
-36 |
-43 |
-50 |
65 |
18.1 |
8 |
5 |
-2 |
-9 |
-16 |
-23 |
-30 |
-37 |
-44 |
-51 |
70 |
19.5 |
8 |
5 |
-2 |
-10 |
-16 |
-23 |
-30 |
-37 |
-44 |
-51 |
75 |
20.8 |
9 |
5 |
-2 |
-10 |
-17 |
-24 |
-31 |
-38 |
-45 |
-52 |
80 |
22.2 |
9 |
4 |
-3 |
-10 |
-17 |
-24 |
-31 |
-38 |
-45 |
-52 |
|
|||||||||||
-10/-14 |
NA PAAR UUR ONDERKOELING |
||||||||||
-15/-19 |
NA 1 UUR KOUDELETSEL |
||||||||||
> -20 |
NA 1/2 UUR, OOK MET GOED AFDICHTENDE WINTERKLEDING KANS OP BEVRIEZINGSVERSCHIJNSELEN |