Programma:

Kinderen ervaren natuur buiten. Na een belevingsmoment en uitleg nemen ze dingen mee in de tas naar school want daar gaan ze een werkstuk/tekening maken van een “Groezel”.  Geschikt voor groep 5/6.

Eventuele toevoegingen: Wat voor een geluid maakt jouw “Groezel”? Waar staat zijn bed?

Uitvoering
Op een open plek in het bos maken we een kring en leggen we uit wat we gaan doen.

• We zijn nu heel stil en als je iets wilt zeggen dan steek je de hand op.
• We gaan zo met de ruggen tegen elkaar aan staan en we gaan alleen maar luisteren. Wat horen we hier in het bos? Wat woont hier in het bos? En als je denkt dat je iets hoort dan steek je je hand op en dan mag je het zeggen. Wie weet hoort iemand anders dat ook.
•  

We gaan weer in een kring staan met de gezichten naar elkaar toe.

• Hoe denken jullie dat dieren horen? Luisteren? Elkaar horen?
• Dan laten we een vijftal geluiden horen van:

1.       Mug

2.       Kikker

3.       Specht

4.       Eend

5.       Krekel

• De kinderen vertellen welk dier dat is. En misschien hebben ze een idee hoe dat de dieren dat geluid kan maken? Maakt een Italiaanse kikker hetzelfde geluid dan een Nederlandse kikker?
• En wij vertellen een paar bijzonderheden over dit dier.
• En laten eventueel een afbeelding zien.

Voor andere geluiden: http://www.geolution.nl/dieren/dierengeluiden_mug.htm

We laten ze 7dingen zoeken: iets scherps, iets zachts, iets van een dier, iets van een plant, iets rond, iets recht en iets wat ze zelf kiezen. Daar kan je dan ook makkelijker op ingaan want dat heeft meestal iets speciaals. Tijd:<10min.

Korte tijd bespreken. En uitleggen dat ze alles in de tas meenemen naar school want daar gaan ze een werkstuk/tekening maken van een “Groezel”.

Eventuele toevoegingen: Wat voor een geluid maakt jouw “Groezel”? Waar staat zijn bed?

1. Mug:

Waarom zoemen muggen in je oor?

Ze kan het niet helpen. Muggenvleugels maken nu eenmaal dat vervelende gezoem wanneer ze vliegen. Wanneer ze om je hoofd cirkelen, op zoek naar een plek om te landen en te bijten.  

Eigenlijk komt het geluid door de antenne die aan de vleugeltjes van de mug zit. Hoe sneller de vleugels fladderen, hoe sneller de mug vliegt, hoe hoger het geluid. En het is pas sinds kort dat men weet dat muggen hun zoemgeluid kunnen veranderen om voor elkaar te "zingen" voordat ze gaan paren.  Zowel mannetjes als vrouwtjes veranderen de toonhoogte van hun gezoem.

2. Kikker:

Een kikker heeft geen oren zoals wij maar heeft platte schijven. Twee vlakke cirkels achter de ogen. Bij de bruine en groene kikkers is dat goed te zien. Bij anderen soorten zijn ze erg klein en moeilijk te zien. En er is een heel klein kikkertje wat hoort met zijn mond.

De grootte van de “oren” en de ruimte daar tussen bepaald welk geluid de kikker het best kan horen. En daarmee bepaalt hij uit welke richting het geluid komt. De kikker kan zijn eigen gehoor beschermen tegen zijn eigen kabaal.

We hebben het steeds over hij want alleen de mannetjes van kikkers kwaken om vrouwtjes te lokken. En om hun soortgenoten te lokken omdat hij een mooie vijver heeft gevonden met veel lekkere insecten. De meeste soorten versterken het geluid met behulp van kwaakblazen.

http://www.kikkersite.nl/index.php

3. Specht:

Een typisch geluid voor de grote bonte specht is het roffelen op een boom of dode tak. De meeste mensen weten dat de vogels dat doen om voedsel te zoeken of om een nest te maken, maar er zijn ook nog andere redenen. Zo bakent een grote bonte specht op die manier zijn territorium af en met het roffelen maakt hij ook duidelijk dat hij wil paren. Naargelang de boodschap kan de roffel verschillen. Ook de verschillende soorten spechten hebben een andere roffel. Er is sprake van een verschil in snelheid en in lengte.

4. Eend:

Veel mensen denken dat eenden geen oren hebben, dat is niet waar! De oren van de eend zijn niet duidelijk te zien omdat de oren een gaatje is aan beide kanten van de kop. Het gaatje zit vlak achter het oog en is bedekt met een laag veren. Eenden hebben geen uitstekende oorschelpen en dat is maar goed ook die zouden alleen maar in de weg zitten en erg fladderen met het vliegen.  Eenden hebben een heel goed gehoor. Zij kunnen zelfs tonen onderscheiden die wij niet horen.

Leuk weetje: De mens gebruikt allebei de ogen om dezelfde dingen te kunnen zien. Bij de eend is dat heel anders. Eenden gebruiken hun linkeroog voor andere dingen dan hun rechteroog. Zo gebruiken kuikentjes hun linkeroog wanneer ze weer naar hun moeder toe moeten lopen. En het rechteroog is, in tegenstelling tot zijn linkeroog, heel geschikt om dingen van dichtbij te bekijken. Eenden kunnen meer details zien dan een mens.

Eenden zijn ook in staat om tegelijkertijd te slapen en te waken. Ze houden dan bijvoorbeeld hun rechteroog open, waarbij hun linkerhersenhelft actief is, terwijl de rechterhersenhelft slaapt. Heel handig als er geslapen moet worden, maar tegelijkertijd gevaar dreigt.

5. Krekel:

Krekels en sprinkhanen kunnen goed horen. Sommige horen met hun achterlijf en anderen weer met hun voorpoten. Dat is misschien een beetje raar luisteren voor zo’n krekel maar hij kan met elke poot afzonderlijk horen en bepalen waar het geluid vandaan komt.

Krekels maken geluid door hun voorvleugels langs elkaar te wrijven of door met hun voorvleugels over de achterpoten te strijken. Alle neefjes en nichtjes van de krekel maakt een ander geluid. Alleen het mannetje tsjirpt hij probeert een zo mooi mogelijk geluid te maken om een vrouwtje te lokken.

Zou zo’n kleine krekel doof worden van zijn eigen gesjirp? Want waar zitten zijn oren ook al weer? En waar maakt hij geluid mee? (Zijn oren zitten in de voorpoten, vlakbij de geluidsbron.)

En……ze kunnen urenlang sjirpen die kleine krekeltjes, en dat gaat maar door, uren soms zo hard als een politieauto. Of zou hij zichzelf niet horen? Dat klopt een beetje. De krekel is doof voor zijn eigen lied. De krekel zegt tegen zijn hoofd: “Niet reageren op dit geluid” Zijn oren werken wel maar de bovenkamer houdt zich stom. De krekel kan kiezen hoe hij wil horen.