Mensen mogen in het algemeen de grootste bedreiging zijn voor de natuur, dat lijkt niet op te gaan voor de ruim 175 aanwezigen van de bijeenkomst over de Maasuiterwaarden. Zij waren op 12 maart 2009 in Café De Lachende Vis in Oud-Empel redelijk eensgezind over het uitgangspunt van de visie op dat gebied: laat het er vooral mooi en rustig blijven.
Verslag startbijeenkomst ‘Integrale gebiedsvisie Maasuiterwaarden’, 12 maart 2009, Café De Lachende Vis, Oud-Empel. Met dank aan Johan Mees, afdeling openbare ruimte en verkeer, Gemeente ’s-Hertogenbosch.
Omwonenden en vertegenwoordigers van tal van organisaties (o.a. IVN/VNW 's-Hertogenbosch e.o.) debatteerden over de uiterwaarden van Bokhoven tot Gewande, zeg maar de gehele noordgrens van de gemeente. De avond vormde het startsein van een kort maar intensief proces waarbij burgers zich flink mogen bemoeien met het gebied.
De avond was georganiseerd door de Gemeente ’s-Hertogenbosch en Natuurmonumenten, die samen ook verantwoordelijk zijn voor de te ontwikkelen gebiedsvisie. In hun presentaties maakten ecoloog Johan Mees van de gemeente en beheerder Fons Mandigers van Natuurmonumenten duidelijk wat de waarde van het gebied is en wat de mogelijkheden en beperkingen zijn voor de inrichting ervan.
Wat die beperkingen betreft: de ongeveer 400 hectaren aan de noordkant van ’s-Hertogenbosch zijn primair bestemd voor natuur en bieden daarnaast ruimte voor recreatie en cultuurhistorie. Binnen die randvoorwaarden valt er nog veel te kiezen.
Schetsschuit
Wat er gaat gebeuren is uiteindelijk aan de gemeente en grondeigenaren zoals Natuurmonumenten. Dat neemt niet weg dat direct betrokkenen, zoals bewoners in of aan de rand van het gebied, invloed kunnen uitoefenen. De gemeente en Vereniging Natuurmonumenten zullen de wensen van omwonenden waar mogelijk respecteren. Om alle betrokkenen, zowel organisaties en overheden als omwonenden, goed aan bod te laten komen is ‘De Schetsschuit’ ontwikkeld. Geestelijk vader is de onafhankelijke Dienst Landelijk Gebied (DLG). Ongeveer dertig mensen gaan op 14 en 15 april intensief brainstormen over de Maasuiterwaarden, zo vertelde Chris Tönissen van DLG. Begeleid door tekenaars en architecten van DLG worden de ideeën ter plaatse in schetsen omgezet zodat iedereen kan zien wat ongeveer wordt bedoeld met ‘een wandelpad’, ‘een bosje’ of ‘een haventje’. “Dat voorkomt misverstanden”, aldus Tönissen. Uit dit werk ontstaat een voorstel voor de inrichting van het gebied. Dit voorstel wordt voorgelegd aan een klankbordgroep. Iedereen die op 12 maart aanwezig was en zich inschreef kan plaatsnemen in die Klankbordgroep. Daarna gaan de plannen naar het College van B. en W. Namens dat College was wethouder Jetty Eugster aanwezig op de startbijeenkomst. Zij toonde zich enthousiast over de grote opkomst en de actieve deelname van de aanwezigen aan de discussie.
Dijk
Want gediscussieerd wérd er. Onder meer over heikele punten zoals het verkeer op de dijk van Oud-Empel. Waar de één wil dat de dijk wordt afgesloten voor verkeer (“Veel te smal voor autoverkeer”), pleitte een ander er juist voor dat autoverkeer mogelijk blijft. “Het slaat nergens op om vanwege het milieu de dijk af te sluiten, terwijl de snelweg A2 tegen Oud-Empel aan ligt. Die paar auto’s op de dijk vallen bij het verkeer daar in het niet.” Nog zo’n discussiepunt bleek de natuurspeeltuin, ontworpen door kinderen en door de gemeente gepland in één van de ‘groene vingers’, de onbebouwde stukken die vanuit de uiterwaarden in de wijk Maaspoort ‘grijpen’. Een aantal bewoners van nabijgelegen appartementencomplexen zit er niet op te wachten. “Hier wonen alleen mensen zonder kinderen, het is niet logisch juist hier zo’n speeltuin neer te leggen”, aldus een resolute bewoner. Hij kreeg bijval van een moeder, die vond dat er in de Maaspoort speelgelegenheden genoeg zijn: “Laat daar maar schapen grazen”.
Loslopende honden
De voorbeelden maken duidelijk wat het probleem is van de lange, smalle strook grond aan de Maas: wat voor de één plezierig is, wordt door een ander ervaren als bezwaarlijk. Zo bekende een vrouw dat ze graag haar hond uitlaat in de uiterwaarden. “Ik zou het liefst een geweer pakken om die loslopende honden af te schieten”, aldus een man die mopperde over hoe honden op hazen en ander klein wild jagen. Nog zo’n tegenstrijdig belang: jetskiërs en andere recreanten vertoeven graag op strandjes en andere oevers aan de Maas, maar laten daarbij vaak enorme rommel achter. Om nog maar te zwijgen over de overlast die de jetskiërs op het water veroorzaken. Die botsing van belangen zou ook op een hoger niveau kunnen voorkomen. Want waar Natuurmonumenten vooral oog heeft voor de natuur, is de gemeente er ook voor de zo graag recreërende inwoners. En dan is er nog Rijkswaterstaat, op de bijeenkomst vertegenwoordigd door Wim van Hengel. “Wij denken dat het verstandig is om, wat de plannen ook worden, niet te vergeten de rivier voldoende ruimte te geven zodat deze bij hoog water breder kan worden zonder permanente schade te veroorzaken.” Genoeg stof voor verdere discussie. Alle suggesties van de aanwezigen werden tijdens de avond genoteerd op memostickertjes en op een grote kaart van het gebied geplakt. Ook na afloop plakten mensen nog veel volgeschreven stickers op. De kaart met al die krabbels gaat mee op de schetsschuit en dient ter inspiratie voor de deelnemers aan die tweedaagse brainstorm.
De Maasuiterwaarden van west naar oost (De Plakkertjes)
Tijdens de bijeenkomst in De Lachende Vis werden in reactie op opmerkingen uit de zaal memoplakkertjes op de kaart van het gebied geplakt. Later mochten aanwezigen daaraan eigenhandig hun eigen opmerkingen en wensen toevoegen. Deze suggesties worden door de deelnemers aan De Schetsschuit betrokken bij het bepalen van de plannen voor het gebied.
- Algemene opmerkingen
- RUST
- Kinderen en andere mensen opvoeden: vuilnis meenemen naar huis
- Prullenbakken vaker legen
- Zwerfvuil bestrijden
- Scholieren betrekken bij de plannen
- Geen overlast recreatie, respect natuur
- Maximumsnelheid handhaven op de Maas
- Ruimte voor de rivier
- Natuureducatie, kinderen besef bijbrengen voor de natuurwaarde
- Jaarlijkse Maasuiterwaarden Schoon dag (www.ikprikmee.nl) (2x)
- Bokhoven
- Weg (naar de steenfabriek) weg
- Uitgraven bocht
- Overlast jetskiërs terugdringen
- Niet meer maaien
- Natuurvriendelijke oevers (stenen weghalen)
- Dijk open voor voetgangers
- Dijk dicht, geen voetgangerspad
- Fietspad doorlopen langs de Maas
- Kop van Henriëttewaard
- Particulier gebied, gedeeltelijk openstellen
- Natuurgebied van maken
- Route voor zowel herten als fietsers van Groene Woud naar Maas en terug
- Fort Crèvecoeur
- Gebied ministerie van Defensie
- Archeologische schatkamer
- Toegankelijk?
- Oude schutsluis Crèvecoeur restaureren
- Crèvecoeur openstellen
- Onder Fort Crèvecoeur (Diezemonding)
- Drie plannen in de maak?
- Woonboothaven bij de familiehaven tussen de bruggen
- Maasboulevard
- Oeverzwaluw
- Er zou een jachthaven komen
- Dijk afsluiten voor auto’s
- Groene Vingers/De Dijk
- Natuurspeeltuin (in 1e Groene Vinger)
- Verkeerszuil op de Empelse Dijk (zoals bij Henriëttewaard}
- Toegankelijk maken voor rolstoelen
- Schelpenpaden/grintpaden langs de Maas
- Wandelpaden
- Dooie Maas openhouden
- Honden moeten los mogen!
- Honden moeten aan de lijn!
- Groene Vingers als wilde natuur (geen honden)
- Lekker laten zoals het is: groen, schapen, konijnen, rust
- Vee in de Groene Vingers! Schapen!
- Geef Groene Vingers terug aan de natuur.
- Plaats houden voor natuur: geen verkeer en hond uitlaatroutes
- Oud-Empel
- Voorkomen dat oude Maasarmen droog vallen
- Dijk beschikbaar, veilig als wandel/fietspad
- Dijk in weekend + spitsuren autovrij
- Flitspaal (30 km/u!)
- A2
- Groene geluidsschermen
- Bomen of struiken planten tegen de taluds van de A2
- Fietspad langs de A2
- Koornwaard/gebied tussen Empel en Maas
- Heggen en oude strangen
- Wandelpad (+ bankjes) langs de Maas, aansluiten op Empel
- Bomen, bos ten oosten van Den Bosch
- Ruimte voor natuurlijke processen, kuddes wilde paarden/koeien, ruigte, struwelen, educatie, veldlessen
- Gebied tussen dijk en bebouwing Empel:
- Verwilderen, landbouw weg!
- Amfibieënpoelen
- Viswater voor jeugd
- Natuurlijke oevers + verbreding bestaande sloten, waterpartijen
- Uitbreiding plangebied Groene Vingers Empel
- Koornwaardse Plas
- Motoren van de dijk i.v.m. kinderen + stilte!
- Motoren zijn ook recreanten!
- Rijkswaterstaat: sta watersport toe (langs Maas)
- Jachthaven weg?
- Betere toegang tot de Maas vanuit Gewande (wandelpaden)
- Blauwe Sluis
- Nieuwe steiger?
- Camping weg?
- Bloemendijken in plaats van begrazing door schapen
Hoe verder
De Schetsschuit zal op 14 en 15 april plaatsvinden. Omdat er meer aanmeldingen zijn dan beschikbare plaatsen, zullen we een selectie maken. Mensen die een grotere groep of breder belang vertegenwoordigen krijgen daarbij de voorkeur. Betrokkenen die niet in de Schetsschuit komen, zullen uitgenodigd worden voor de klankbordgroep. Hebt u nog ideeën of wensen die u wilt inbrengen, doe dit dan zo snel mogelijk. Dit kan via